Aan het einde van je zwangerschap, ga je bevallen. Gelukkig wonen we in een vrij land, waar je als vrouw (nog) zelf mag bepalen waar je wilt bevallen. In de afgelopen 50 jaar is het ziekenhuis daarvoor the place to be geworden, maar is dat eigenlijk wel zo’n logische en fijne plaats om je baby ter wereld te laten komen? Je kunt het ook dichterbij zoeken; in je eigen vertrouwde (en veilige) eigen huis. Thuis bevallen dus.

2 Van mijn (onze) 3 kinderen zijn thuis (en in bad) geboren en dat heb ik als ontspannen en bekrachtigend ervaren. Vanuit mijn ervaringen wil ik dan ook vertellen over hoe een thuisbevalling kan zijn, wat je er van kan verwachten en wat je ervan kan maken.

Ik doe dat aan de hand van de volgende onderwerpen:

Bad – Douche:

Als je daar behoefte aan hebt, kun je onder de douche gaan staan. Je douche is altijd beschikbaar en je kunt er zo lang of kort onder staan als je fijn vindt. Het kan ook fijn zijn om te zitten, bij de zorgwinkel kun je een douchekruk lenen (gratis). Deze kan ook na je bevalling van pas komen, als staand douchen nog niet gaat.
Als je een bad hebt kun je daar in gaan liggen/zitten om de weeën op te vangen, dit kan minder comfortabel zijn (hard). Heb je een bevalbad (eventueel geleend via je verloskundige) dan kun je hier ook je weeën in opvangen.
Een bevalbad is opblaasbaar, zachter, comfortabeler en geeft je meer bewegingsruimte- en vrijheid door jouw gewichtloosheid. Wel door je partner op te zetten, of van te voren om alvast eens in rond te dobberen 😉

Bed:

De luxe om in je eigen zachte bedje te liggen is heerlijk! Ook heb je je eigen beddengoed om je heen, met je eigen vertrouwde luchtje. Dit helpt om te ontspannen en je veilig te voelen. Je kunt je weeën opvangen in een houding die jij fijn vindt en jezelf eventueel stutten met kussens of dekens. Als je een verstelbaar bed hebt (aanrader, ook na je bevalling), kun je hoofd- en voeteneinde zo verstellen dat je er fijn over heen kunt hangen.
Een waterbed wordt afgeraden om in te bevallen, maar er in liggen tijdens de weeën kan natuurlijk wel.
Na je bevalling wordt je bed gelijk (en anders zo snel mogelijk) verschoond. Bij een badbevalling is je bed waarschijnlijk nog schoon en kun je daar zo in duiken.
Het kan fijn zijn om oud beddengoed te gebruiken en een matrasbeschermer (in plaats van een molton) over je matras te leggen, zo blijft je matras schoon bij eventueel verlies van vruchtwater of bloed.

(Beval)Partner:

Je bevalpartner is je belangrijkste steun en toeverlaat tijdens je bevalling (naast je verloskundige). Het is dan ook heel belangrijk dat hij/zij goed op de hoogte is van jouw keuzes en wensen. Laat hem/haar zich ook goed inlezen in wat er tijdens een bevalling in het vrouwenlichaam gebeurt, welke hormonen een belangrijke rol spelen en waarom ontspannen en je veilig voelen essentieel zijn om die hormonen te laten stromen.
Volg samen een zwangerschaps en/of bevalcursus en bereid je samen voor.
Als jullie verschillende angsten hebben (uit eerdere ervaringen of horrorverhalen van anderen), bespreek deze dan (met elkaar en je verloskundige of doula) en ga er beide mee aan de slag om deze te verwerken. Het is belangrijk dat jullie op één lijn zitten over waar, hoe en met wie j(ulli)e baby(‘s) geboren gaat worden. Dit is de grootste en belangrijkste gebeurtenis van je (jullie) leven, maak het een prioriteit!

Zoek je waardevolle informatie voor je (beval)partner?
Lees dan de columns van Jeroen de Jong (De Praktijkvader) voor Kiind:
– De voordelen van thuis bevallen – info van een vader aan vaders
– Bevallen voor vaders – je doet er toe
Lees ook de columns van Nelleke Bos voor Kiind:
– Samen bevallen – als vader doe je het nooit goed (spoiler: welles!)
– Waarom vaders belangrijk zijn bij de bevalling
– Je vrouw net bevallen? 15 Kraamtips voor partners (M/V/X)

Bewegingsvrijheid:

Als je thuis bent, zit je letterlijk nergens aan vast. Dat betekent dat je de vrijheid hebt om de houding aan te nemen die op dat moment voor jou het fijnste is. Zitten, liggen, staan, hangen, op bed, in bad, op een geboortebal, op de baarkruk. Je lichaam vertelt je wat het fijn vindt.
Je kunt ook makkelijk van houding en kamer wisselen. Hangt het fijn over de stoel in de keuken, of toch liever over de vensterbank in de slaapkamer? Je bent vrij om te gaan en staan waar je wilt, gordijnen dicht en privacy gegarandeerd.

Controle van moeder en baby:

Tijdens je zwangerschap kan je met je verloskundige bespreken wat je beide fijn vindt om de vordering van je bevalling (en ontsluiting) en de hartslag van je baby in de gaten te houden. In overleg kun je bepalen hoe vaak, hoe en wat je wilt meten. Ook als je geen controles wilt is dat mogelijk, dit heet een hands-off bevalling. Hierbij wordt je alleen aangeraakt op eigen verzoek, als dat echt niet anders kan of als de baby in gevaar is.
Mocht je wel controles willen, dan zijn deze incidenteel (niet continue), waardoor je beter in je ontspannen bubbel kunt blijven en het proces beter vlot.

Wil je meer weten over een hands-off bevalling? Lees dan:
– Mama en Zo: Ooit van een ‘hands off’ bevalling gehoord? Dit is wat het inhoudt!
– De Kritische Verloskundige: Hands-ff of Hands-on
– Ouders van Nu: Verloskundige: “Een ‘hands-off’ bevalling zou de norm moeten zijn”.

Geboorte van de placenta:

Na de geboorte van je baby ben je nog niet klaar, want ook de placenta moet nog geboren worden. Ook hiervoor geldt dat ontspanning, je veilig voelen en de tijd hebben, essentieel zijn om ook de placenta binnen een redelijke tijd geboren te laten worden. Om dit verder te stimuleren kun je samen met je baby uitrusten, aan zijn hoofdje ruiken (dus mutsje af laten), samen kroelen en met elkaar kennis maken. Dit bevordert de aanmaak van oxytocine, waardoor de baarmoeder samen gaat trekken, waardoor de placenta loslaat en geboren kan worden. Ook kan het aanleggen van je baby (de eerste druppels colostrum) je baarmoeder stimuleren zich samen te trekken zodat zij kleiner wordt, hierdoor wordt de wond van de placenta kleiner, waardoor bloedverlies vermindert.
Je kunt met je verloskundige bespreken hoeveel tijd je wilt nemen om de placenta geboren te laten worden of dat je de situatie wilt aankijken. Ook kun je bespreken of en wanneer het toedienen van een oxytocineprik (in je bil/bovenbeen) wenselijk of nodig is. Bespreek ook de (mogelijke) bijwerkingen/effecten van zo’n prik op jou en/of je baby.

Navelstreng laten uitkloppen geeft baby zijn bloed terug:

Wanneer de placenta geboren is, volgt doorgaans het doorknippen van de navelstreng, maar dat hoeft niet.
In de placenta zit ongeveer 30% van het bloed van je baby, op die manier is hij wat kleiner en kan hij makkelijker geboren worden. Je baby heeft dat bloed na zijn geboorte wel weer nodig, o.a. voor een goede start (meer rode bloedcellen en stamcellen) en een voldoende hoog ijzergehalte om minstens de eerste 6 maanden exclusieve borstvoeding mee door te komen.
Het kan 5 minuten (of langer) duren voordat de navelstreng is uitgeklopt en ongeveer 90% van het bloed terug in je baby is, dit is dus kostbare tijd voor je baby. In plaats van naar de klok te kijken, kun je ook zelf voelen en/of zien of de navelstreng uitgeklopt is, aangezien dat voor elke baby weer anders is.
Bespreek met je verloskundige wat je hiermee wilt doen.

Wil je meer weten over de navelstreng en het bloed van je baby? Meer informatie vind je bij:
– Kiind: Geen haast met de navelstreng
– Dalalou: Wanneer wil je de navelstreng doorknippen?
– Een mooie bevalling: Waarom zou je de navelstreng laten uitkloppen? (met duidelijke foto’s van een uitkloppende navelstreng)
– Vrije Geboorte: Het laten uitkloppen van de navelstreng
– Bijna Hippie: 5 Mythes over verlaat afbinden van de navelstreng

Navelstreng doorknippen/branden/afbinden of laten zitten (lotus):

Je kunt de navelstreng (zelf) doorknippen, maar ook doorbranden (met een kaarsvlam) of afbinden (met een cordring of navelveter) hebben zo hun voordelen. Bij een lotusgeboorte blijft de placenta aan de baby vastzitten totdat de navelstreng loslaat. Je kunt baby en placenta daarna alsnog zelf scheiden, na een of meerdere dagen, dat heet een halve lotus. De placenta kun je dan bewaren en zelf kiezen wat je er mee wilt doen.

Wil je meer weten over het doorbranden van de navelstreng?
Lees dan: Moeder Aarde: De navelstreng doorbranden

Is een lotusgeboorte (nog) te veel van het goede, maar wil je wel weten wat de voordelen zijn van het laten uitkloppen van de navelstreng? Lees dan:
– De Kritische Verloskundige: Het belang van het laten uitkloppen van de navelstreng.
– Dr. Sara Wickham (in Engels): Ten things you can do before clamping the umbilical cord.

Oudere kinderen:        

Bij de geboorte van je baby, wordt je gezin uitgebreid en dat mag best in de nabijheid van je oudere kind(eren) gebeuren, het blijft tenslotte een gezinsaangelegenheid. Je plant hiermee een zaadje, waaruit vertrouwen in het natuurlijke proces van de samenwerking van moeder en baby tijdens de bevalling-geboorte blijkt. En dat dat in de vertrouwdheid van je eigen huis mag zijn, met mensen (papa/mama, verloskundige, familie) die mama kun steunen en helpen.
In je eigen huis heb je de vrijheid om zelf te bepalen wie wel of niet bij je bevalling aanwezig is/zijn. Je oudere kind(eren) kunnen dus ook bij de geboorte van hun zusje of broertje aanwezig zijn.
Je kunt ze voorbereiden door samen filmpjes van (bad)bevallingen te kijken en te bespreken wat er gebeurt. Benoem waar je zult zijn (bed, douche, bad) en dat je misschien wel geluid maakt. Vertel ook wie je zal helpen, of en hoe je kind je kan helpen en waar het zich kan terugtrekken als het daar behoefte aan heeft. Dwing je kind niet om er bij te zijn, maar bespreek de opties (’s nachts wakker maken of laten slapen enz.) en laat het aan het moment over hoe het loopt en waar jij behoefte aan hebt.
Afhankelijk van de leeftijd van je kind(eren) en het tijdsstip van je bevalling, kun je zorgen voor een vertrouwde oppas aan huis die er tijdens je bevalling voor je kind(eren) is. Een back-up oppasadres waar je kind(eren) naar toe kunnen als je van gedachten verandert, kan fijn zijn om achter de hand te hebben, als je dat een geruststellende gedachte vindt.

Pijnstilling:

Als je je goed kunt ontspannen kun je genieten van de natuurlijke pijnstillers die je lijf aanmaakt. Om je goed te kunnen ontspannen is het essentieel dat je je veilig voelt. Ga dus van te voren na hoe je er voor kunt zorgen dat je je veilig genoeg voelt om te kunnen ontspannen en wie/wat je daar voor nodig hebt. De hormonen die tijdens je bevalling door je lijf stromen zijn ‘verlegen’ en makkelijk uit balans te krijgen door onrust en stress, maar ook fel licht, gebrek aan privacy en een koude kamertemperatuur hebben (een negatieve) invloed op hoe jij je voelt.
Mocht je in paniek raken (en dat kan zomaar gebeuren door de heftigheid van alles), laat je partner of verloskundige je dan helpen en aanmoedigen door je te focussen op je ademhaling, zodat je jezelf weer op de rit krijgt en je eigen pijnstilling weer gaat stromen. Ook acupressuur (drukpunten in je lichaam) kunnen voor verlichting zorgen. En vergeet de ademhalings- en ontspanningstechnieken van een zwangerschaps en/of bevalcursus niet. Bij hypnobirthing kan je hele concrete technieken leren (waaronder die ademhalings- en ontspanningstechnieken en acupressuur) om met je weeën mee te bewegen in plaats van er tegen in te gaan om zo de mogelijke pijn te verlichten.
Mocht dat toch niet genoeg zijn, dan kun je gebruik maken van warm water door onder de douche te gaan staan/zitten of in bad te gaan zitten/liggen/hangen. Door de gewichtloosheid van je zwangere lijf kun je makkelijk van houding veranderen en optimaal ontspannen. Je kunt ook een TENS-apparaat huren of steriele waterinjecties in je rug laten zetten. Informeer hierover bij je verloskundige. Zij weet vast nog meer manieren om je te helpen ontspannen.
De mogelijke! pijn die je kan voelen is functioneel. Er gebeurt namelijk een hoop in je lijf. Er wordt een baby door jouw lijf geboren, dat is bizar en tegelijkertijd wonderlijk gewoon en tja, dat voel je. Pijn wordt pas lijden als je je tegen de pijn gaat verzetten of als je er geen vat meer op hebt. Gelukkig heb je daar wel vat op, door je goed voor te bereiden.

Zie je als een berg op tegen je bevalling?
Lees ook: 3 Life Saving Tips voor tijdens je bevalling

`Rommel` opruimen:

Alle `rommel` van je bevalling wordt voor je opgeruimd, jij ligt lekker bij te komen met je baby.

Verloskundige:

Wanneer je thuis wilt bevallen, spreek je met je verloskundige af wanneer je haar belt tijdens de weeën, bij een eerste bevalling zal dat anders zijn, dan bij een volgende bevalling. Wanneer je bevalling goed op gang is kun je afspreken dat ze bij je blijft tot na de geboorte van je baby. Als je het fijn vindt dat ze al eerder blijft of juist wat later, bespreek dat dan, er kan veel in overleg.
Vanaf het moment dat je verloskundige bij jou blijft, is ze er alleen en volledig voor jou en je baby (privézorg!). Ze heeft een telefoon bij zich die af kan gaan (maar op ‘stil’ staat) en waarschijnlijk niet opgenomen wordt. Het kan zijn (in een praktijk met meerdere verloskundigen) dat je na een wisseling van dienst een andere verloskundige aan je bed hebt staan. Waarschijnlijk heb je haar al eerder gesproken en kent zij jouw bevalwensen. Doorgaans beval je wel met de verloskundige waar je mee begonnen bent.

Wil je een verloskundige die bij jou past?
Lees dan: Verloskundige kiezen: waar let je op?

Wil je misschien zonder verloskundige bevallen (Unassisted Childbirth/UC)? Lees je goed in! Meer informatie en ervaringen van andere moeders kun je vinden op:
– Vrije Geboorte: www.vrijegeboorte.nl
– De Geboortenis: Uit de kast: Bevallen zonder medische assistentie (Unassisted Childbirth)

Vervoer:

Vanaf het begin van je weeën kun je thuis blijven en hoef je nergens meer naar toe. Dit helpt om je te blijven ontspannen en te focussen op jezelf, waardoor je makkelijker in een bubbel komt en je ontsluiting sneller verloopt.
Als er uiteindelijk toch een moment komt waarop je in overleg met je verloskundige besluit om wel naar het ziekenhuis te gaan, dan moet je alsnog in de auto of ambulance, wat dan extra vervelend en belastend kan zijn (maar wel voor het goede doel).

Wil je thuis bevallen of heb je er al ervaring mee? Deel je reactie, ik ben heel benieuwd naar jouw verhaal.

Benieuwd naar nog meer ‘gekkigheid’? Lees dan:
– Bevallen en Baby: 7 ‘gekke dingen’ om eens uit te proberen
– Alternatieven voor toucheren tijdens je bevalling
– Voordelen van een badbevalling
Jannie voor Kiind: Lekker Luierloos
Christel Rengers voor Kiind: Zo werkt BabyZindelijkheidsCommunicatie

Wil je na een keizersnede graag vaginaal bevallen (VBAC = Vaginal Birth After Caesarean)? In deze blog van Dr. Sara Wickham (in Engels), vertaalt ze een onderzoek uit Engeland over de verschillen tussen een geplande VBAC in het ziekenhuis en een HBAC (= Home Birth After Caesarean).
Dr. Sara Wickham: Home Birth After Caesarean